![](/media/lib/443/n-slownik-7f42150b26e6a17cb2ba7308eab74537.jpg)
Na najstarszym uniwersytecie Azji znaleziono niezwykły hiszpańsko-chiński słownik sprzed 400 lat
15 lutego 2021, 04:54W archiwach Papieskiego i Królewskiego Uniwersytetu Świętego Tomasza na Filipinach znaleziono najstarszy i niezwykle rozbudowany słownik hiszpańsko-chiński. Wyjątkowy zabytek, Diccionario Hispano-Sinicum (DHS), liczy sobie około 400 lat i został w przeszłości oznaczony jako „mało użyteczny”. To bardzo dalekie od prawdy, komentuje profesor Henning Klotter
![](/media/lib/472/n-etrusk-bcfc8e25fb5ce0a7fa191589e95a3ebe.jpg)
DNA zdradza, skąd pochodzili Etruskowie
27 września 2021, 09:41Etruskowie od dawna fascynują badaczy. Tajemniczy sąsiedzi i rywale Rzymu, który rozwinęli wysoką cywilizację, osiągnęli mistrzostwo w metalurgii i posługiwali się nieindoeuropejskim językiem wciąż są przedmiotem sporów i badań naukowych. Teraz naukowcom z Niemiec, Włoch, USA, Danii i Wielkiej Brytanii udało się zbadać DNA osób powiązanych kulturowo z Etruskami i rzucić nieco światła na ten fascynujący lud.
![](/media/lib/499/n-ewolucja-f71590d6958dde51839ed21a2e72f5ff.jpg)
Zmiany klimatu odegrały kluczową rolę w ewolucji naszego gatunku
14 kwietnia 2022, 18:26Na łamach Nature opublikowano artykuł, którego autorzy wykazali istnienie związku pomiędzy ewolucją człowieka a naturalnymi zmianami klimatu powodowanymi przez zjawiska astronomiczne. Od dawna podejrzewano, że klimat miał wpływ na ewolucję rodzaju Homo, jednak związek ten trudno udowodnić, gdyż w pobliżu miejsc występowania ludzkich skamieniałości rzadko można znaleźć wystarczająco dużo danych, by opisać klimatu w czasie, gdy ludzie ci żyli.
![](/media/lib/533/n-spolecz-d64920f5055b12f14cac63820e18a7e5.jpg)
Częste korzystanie z mediów społecznościowych zmienia pracę mózgu nastolatków
4 stycznia 2023, 13:33Częste sprawdzanie mediów społecznościowych przez nastolatków jest powiązane ze zmianami w mózgach, decydującymi o tym, jak młodzi ludzie reagują na otoczenie – informują autorzy jednego z pierwszych długoterminowych badań nad używaniem nowoczesnych technologii a rozwojem układu nerwowego nastolatków. Dzieci, które często sprawdzają media społecznościowe, stają się nadwrażliwe na opinie rówieśników, mówi profesor Eva Telzer z University of North Carolina at Chapel Hill.
![](/media/lib/560/n-komar-50e4c01c492315c5600f212541f20619.jpg)
Kiedy czai się komar? Wszystko zależy od pory dni i warunków pogodowych
28 sierpnia 2023, 07:06Mały brzęczący, powszechnie znienawidzony – komar. Ten najgroźniejszy z zabójców ludzi jest wszechobecny. I niezwykle zróżnicowany. Oficjalnie rozpoznawanych jest 3719 gatunków komarów, z czego ludzi atakuje około 200 gatunków. Gryzą nas gatunki z rodzajów Anopheles, Culex i Aedes. Jeszcze w 1999 roku z literatury fachowej mogliśmy dowiedzieć się, że w Polsce występuje 47 gatunków komarów. Od tej pory sytuacja uległa zmianie
![](/media/lib/585/n-oscylacjecykle-832fbe166295f89d854503b349cf6104.jpg)
Słońce jest w maksimum obecnego cyklu, a już odkryto sygnały początku kolejnego cyklu
19 lipca 2024, 09:34Słońce znajduje się maksimum swojego obecnego cyklu, a astronomowie odkryli już pierwsze sygnały świadczące o rozpoczynaniu się kolejnego cyklu. Obecnie nasza gwiazda jest maksymalnie aktywna i stan taki potrwa do połowy przyszłego roku. Cykle trwają średnio 11 lat, gdy Słońce zmienia aktywność z minimalnej po maksymalną.
![Hookah](/media/lib/9/1180517045_460363-448387078677022b9d6e547548cb7fd6.jpeg)
Fajka wodna nie jest bezpieczniejsza od papierosów
30 maja 2007, 09:20Palenie fajki wodnej może być tak samo niebezpieczne jak zaciąganie się zwykłymi papierosami — ostrzega Światowa Organizacja Zdrowia. Zdaniem reprezentujących ją ekspertów, trzeba przeprowadzić więcej badań, które pomogłyby zidentyfikować stwarzane przez posługiwanie się hookah zagrożenia zdrowotne.
Zdalny wykrywacz kłamstw
4 kwietnia 2008, 13:50Fizycy z Uniwersytetu Hebrajskiego eksplorują nową metodę zdalnego monitorowania ciśnienia krwi, tętna i pocenia się. Można by ją wykorzystać do badania parametrów życiowych na odległość lub jako wykrywacz kłamstw.
![](/media/lib/43/purple_finch_ashokkhosla1-15bef516ed7456572b11b66b4d8e1712.jpg)
Ptaki zwiastują ocieplenie
11 lutego 2009, 11:45Audubon Society opublikowało badania, w których informuje, że niemal 60% z 305 gatunków północnoamerykańskich ptaków zimuje dalej na północ niż zwykle. To, zdaniem przedstawicieli towarzystwa, dowód na globalne ocieplenie.
![](/media/lib/46/wscieklosc-na-kompa-3b7072b03abade9485b9fa4d0a3e7656.jpg)
Cieszą się ze zwyciężenia obcego
29 września 2009, 10:46Badając miłośników gier FPS, psycholodzy wpadli na trop ciekawego zjawiska. Okazało się bowiem, że u zwycięskich graczy pojawia się przypływ testosteronu, ale tylko wtedy, gdy pokonanym jest ktoś obcy. Jeśli zmiażdżony zostanie znajomy bądź przyjaciel, poziom hormonu spada (Evolution and Human Behavior).